Czy rozbieżności w polisie OC należy wyjaśnić?
Pytanie: PytaniePolisa OC opiewa na 15 mln zł. W ramach polisy ubezpieczonych jest 15 podmiotów. W dokumencie widnieje zapis, że każdy z podmiotów jest ubezpieczony na 500 tys. zł a nasz wykonawca miał dysponować ubezpieczeniem na 5 mln zł. Czy powinienem wezwać go do złożenia nowego dokumentu?
Czy przepisy ustawy Pzp precyzują co należy rozumieć pod pojęciem miejsce podlegające bezpośredniemu nadzorowi zamawiającego?
Pytanie:W związku z art. 36b ust. 1a ustawy Pzp. Zamawiający realizuje robotę budowlaną polegającą na budowie kanalizacji sanitarnej, która po wybudowaniu będzie jego własnością. Czy jest to miejsce podlegające bezpośredniemu nadzorowi zamawiającego i zamawiający powinien postawić w SIWZ żądanie wynikające z art. 36b ust. 1a ustawy Pzp.
Czy podział zamówienia na części jest aktualnie bardzo pożądany?
Pytanie: W ramach projektu dofinansowanego z PROW będziemy realizować inwestycję polegającą na budowie dwóch odcinków sieci wodociągowej. Postępowanie będzie prowadzone w systemie „zaprojektuj i wybuduj”. Dla inwestycji został przygotowany jeden wspólny PFU. Każdy odcinek sieci stanowi odrębny etap wniosku PROW. Czy w takiej sytuacji możemy podzielić przedmiot zamówienia na części?
Czy opłaty za dozór techniczny podlegają ustawie o zamówieniach publicznych?
Pytanie: PytanieCzy opłata za dozór techniczny (badania okresowe dźwigu osobowego) wystawiona przez Urząd Dozoru Technicznego oraz zakup wypisu i wyrysu z rejestru gruntów są zamówieniem publicznym i podlegają wyłączeniu stosowania ustawy Pzp w myśl art. 4 ust. 6?
Czy nierzetelna realizacja zamówienia naraża wykonawcę na wykluczenie z kolejnych procedur zamawiającego?
Pytanie: Zamawiający wypowiedział nam umowę z naszej winy. Trwa inwentaryzacja budowy i wzajemne rozliczenia. Zostaną nam naliczone kary umowne. Czy będziemy automatycznie wykluczeni z każdego kolejnego postępowania? Czy ma tutaj znaczenie, że zapłacimy karę umowną i naprawimy szkodę zamawiającemu?
Czy kryteria oceny ofert powinny odnosić się do przedmiotu zamówienia?
Pytanie:Czy kryterium oceny ofert dotyczące usług może być 60% cena oraz 40% wykonanie np. tablicy informacyjnej (określenie wielkości i podstawowych parametrów) ?
Czy kosztorys ofertowy kwalifikuje się do uzupełnienia?
Przy wynagrodzeniu kosztorysowym żądaliśmy złożenia kosztorysu zgodnego z przedmiarem robót i wypełnionego w każdej pozycji. Wykonawca złożył kosztorys, w którym pozycjami są wyłącznie główne działy przedmiaru z ceną główną działu – ceną ryczałtową (bez pozycji szczegółowych z obmiarem, ilością itp.). Artykuł 26 ust. 3 ustawy Pzp mówi o „innych dokumentach niezbędnych do przeprowadzenia postępowania”. Czy w związku z tym możliwe jest wezwanie wykonawcy do uzupełnienia kosztorysu?
Czy konsorcjanci mogą łączyć sumy ubezpieczenia ze swoich polis OC?
Pytanie: Pytanie Zamawiający zawarł w specyfikacji warunek posiadania polisy ubezpieczeniowej od OC na kwotę 6 mln zł. Czy konsorcjum, w którym lider dysponuje polisą na 5 mln a partner na 3 mln, spełnia warunek udziału? Czy wartości te można sumować?
Czy konkurent ma prawo sprawdzić, czy dostarczasz zamawiającemu to, czego wymagał w specyfikacji?
Pytanie: W przetargu nieograniczonym, w którym nasza oferta nie została wybrana jako najkorzystniejsza, podpisano umowę i dostawa została zrealizowana przez konkurencyjną firmę. Chcielibyśmy sprawdzić jej zgodność z żądaniami zamawiającego. W formularzach cenowych nie było wymogu w zakresie informacji dotyczących modelu i producenta zaoferowanych przyrządów. Czy mamy prawo zweryfikować prawidłowość dostawy? Jakich formalności należy dopełnić, aby skutecznie to zrobić?
- « pierwsza
- «
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- »
- ostatnia »
AZB149
4 ważne zalecenia Rady Ministrów dotyczące aspektów społecznych w zamówieniach publicznych
Rada Ministrów wydała zalecenia w sprawie uwzględniania przez kierowników administracji rządowej aspektów społecznych w zamówieniach publicznych. Poniżej najważniejsze wskazówki wynikające dla zamawiających z tego dokumentu.
AZB158
Czy można wydłużyć termin realizacji części prac?
Pytanie: Zawarliśmy umowę na realizację remontów 5 ulic. Zamówienie nie było podzielone na części a w kontrakcie ustalono termin realizacji dla całego zamówienia. Aktualnie mimo upływu terminu wykonawca nie wykonał remontów 2 ulic. Czy możliwe jest zawarcie aneksu z wyszczególnieniem, że termin realizacji przedłuża się na te 2 niewykonane ulice, czy aneks powinien przedłużać termin realizacji całej umowy?
Czy informacja z banku może potwierdzać stan konta po terminie składania ofert?
Pytanie: Warunkiem udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej jest to, by wykonawca posiadał środki finansowe lub zdolność kredytową w wysokości minimum 1 mln zł. W celu potwierdzenia spełniania tego wymogu mamy przedłożyć informację banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającej wysokość posiadanych przez nas środków finansowych lub zdolność kredytową, w okresie nie wcześniejszym niż 1 miesiąc przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Termin składania ofert upływa 22 listopada 2017 r. Czy jeśli dostarczymy zaświadczenie z banku, że posiadamy środki finansowe na koncie po 22 listopada 2017 r., to będzie ono zgodne z treścią § 2 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów?
Czy brak podpisu na formularzu cenowym może stanowić podstawę odrzucenia oferty?
Pytanie: W postępowaniu na dostawę sprzętu medycznego wykonawca nie podpisał formularza cenowego. Znajduje się na nim tylko imienna pieczątka osoby upoważnionej do reprezentowania firmy w postępowaniu. Oferta zawiera spis treści, który wymienia wszystkie jej załączniki w tym formularz cenowy (spis treści jest podpisany). Kolejne strony oferty to formularz ofertowy, na którym również widnieje podpis oraz imienna pieczątka. Formularz ofertowy (w którym znajduje się zapis „załącznikami do niniejszej oferty są: m.in. formularz cenowy”) nie zawiera jednak istotnego elementu oferty, jakim jest cena. Czy powinnam odrzucić ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp?
AZB157
Czy nierzetelna realizacja zamówienia naraża wykonawcę na wykluczenie z kolejnych procedur zamawiającego?
Pytanie: Zamawiający wypowiedział nam umowę z naszej winy. Trwa inwentaryzacja budowy i wzajemne rozliczenia. Zostaną nam naliczone kary umowne. Czy będziemy automatycznie wykluczeni z każdego kolejnego postępowania? Czy ma tutaj znaczenie, że zapłacimy karę umowną i naprawimy szkodę zamawiającemu?
Czy konkurent ma prawo sprawdzić, czy dostarczasz zamawiającemu to, czego wymagał w specyfikacji?
Pytanie: W przetargu nieograniczonym, w którym nasza oferta nie została wybrana jako najkorzystniejsza, podpisano umowę i dostawa została zrealizowana przez konkurencyjną firmę. Chcielibyśmy sprawdzić jej zgodność z żądaniami zamawiającego. W formularzach cenowych nie było wymogu w zakresie informacji dotyczących modelu i producenta zaoferowanych przyrządów. Czy mamy prawo zweryfikować prawidłowość dostawy? Jakich formalności należy dopełnić, aby skutecznie to zrobić?
Co zrobić, gdy wykonawca stracił koncesję przed zawarciem umowy?
Pytanie: Czy art. 26 ust. 2f ustawy Pzp ma zastosowanie w okresie między zawiadomieniem o wyborze oferty a podpisaniem umowy? Wykonawcy w tym czasie skończyła się koncesja na prowadzenie działalności. Czy tę regulację stosujemy tak samo w klasycznej procedurze jak i w postępowaniu z dziedziny bezpieczeństwa i obronności?
AZB156
Czy zamawiający może zlecić innej firmie wykonanie projektu bez stosowania procedury przetargowej?
Pytanie: Pytanie Zamawiający jest zmuszony wypowiedzieć umowę na wykonanie projektu budowlanego, którego wartość przekracza 30.000 euro. Czy może zlecić innej firmie wykonanie tego projektu bez stosowania procedury przetargowej? Zamawiający nie organizował przetargu na ten projekt, ponieważ był w partnerstwie. Z uwagi na nierzetelność wykonawcy zamawiający musiał zrezygnować z partnerstwa i przejąć na siebie umowę. Niestety żadne argumenty – łącznie z naliczaniem kar – nie przyniosły efektu. Zamawiający nie chce stracić możliwości pozyskania środków z Unii Europejskiej, w związku z tym bierze pod uwagę wypowiedzenie umowy i podpisanie nowej. Krótki czas na wykonanie tego projektu powoduje, że zamawiający poszukuje możliwości dokonania zlecenia prac projektowych bez stosowania procedury przetargowej.
Czy wykonawca powinien zatrudnić projektantów na umowę o pracę?
Pytanie: Czy opisując przedmiot zamówienia na opracowanie dokumentacji projektowej dotyczącej zagospodarowania nadbrzeży, muszę określać wymagania z art. 29 ust. 3a ustawy Pzp? W postępowaniu kryterium oceny ofert będą stanowić kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia (chodzi o udział projektantów z różnych branż).
Czy jeśli brakuje ofert należy zwrócić się z informacją o zamówieniu publicznym bezpośrednio do wykonawców?
Pytanie: Czy po usunięciu art. 40 ust. 5a ustawy Pzp zakazane jest informowanie o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia znanych sobie wykonawców?
AZB155
Czy do usług społecznych wolno stosować art. 6a i art. 144 ustawy Pzp? Sprawdź szczegóły
Pytanie: Pytanie Czy w procedurze udzielenie zamówienia na zakup usługi społecznej prowadzonej w trybie art. 138o ustawy Prawo zamówień publicznych poniżej kwot określonych w art. 138g zamawiający może zastosować art. 6a oraz aneksować umowę w trybie art. 144 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych?
AZB154
Czy konsorcjanci mogą łączyć sumy ubezpieczenia ze swoich polis OC?
Pytanie: Pytanie Zamawiający zawarł w specyfikacji warunek posiadania polisy ubezpieczeniowej od OC na kwotę 6 mln zł. Czy konsorcjum, w którym lider dysponuje polisą na 5 mln a partner na 3 mln, spełnia warunek udziału? Czy wartości te można sumować?
Co można zrobić, kiedy dotychczasowy wykonawca odmawia realizacji zamówień uzupełniających?
Pytanie: Pytanie Czy wolno na podstawie art. 19 ust. 3 pkt 2b ustawy z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw udzielić zamówienia uzupełniającego innemu wykonawcy poprzez zawarcie aneksu do starej umowy? Dotychczasowy wykonawca odmawia realizacji zamówienia. W jakiej formie zlecić prace?
AZB153
Czy jeśli dostawa odbyła się przed 1 czerwca 2014 r., to wykonawca potwierdził wymagane doświadczenie?
PytanieZamawiający postanowił w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, że: „Wykonawca spełni warunek, jeżeli wykaże, że należycie wykonał w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym czasie, jedną dostawę XXXXXXXXX o wartości nie mniejszej niż XXXXXX zł brutto”.Termin składania ofert przypadał w postępowaniu na 1 czerwca 2017 r. Czy wykaz dostaw zawierający dostawy rozpoczęte przed 1 czerwca 2014 r. np. 30 grudnia 2013 r. (a zatem przekraczające 3-letni okres z rozporządzenia) będzie prawidłowy?
Co zrobić, gdy wykonawca nie wskazał w ofercie stron WWW, z których można pobrać dokumenty, ale są one ogólnodostępne?
PytanieW siwz zawarliśmy następujący zapis: „Wykonawca nie jest obowiązany do złożenia oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy Pzp jeżeli zamawiający posiada oświadczenia lub dokumenty dotyczące tego wykonawcy lub może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, w szczególności rejestrów publicznych w rozumieniu ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2014 r. poz. 1114 oraz z 2016 r. poz. 352). W przypadku wskazania przez wykonawcę dostępności oświadczeń lub dokumentów, w formie elektronicznej pod określonymi adresami internetowymi ogólnodostępnych i bezpłatnych baz danych, zamawiający pobiera je samodzielnie. W razie wskazania przez wykonawcę oświadczeń lub dokumentów, które znajdują się w posiadaniu zamawiającego, w szczególności oświadczeń lub dokumentów przechowywanych przez zamawiającego zgodnie z art. 97 ust. 1 ustawy Pzp, zamawiający w celu potwierdzenia okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy Pzp, korzysta z posiadanych oświadczeń lub dokumentów, o ile są one aktualne”.Czy wykonawca musi każdorazowo jasno wskazać miejsca, w których zamawiający może pobrać dokumenty? Czy jeżeli nie określi takiego źródła, to zamawiający może sam poszukać dokumentów na stronach WWW KRS lub CEiDG? Czy może musi wzywać wykonawcę do uzupełnienia na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp?
AZB152
Czy udział podwykonawców w zamówieniu powinien stanowić kryterium?
Pytanie Czy w zamówieniu na wykonanie robót budowlanych można wprowadzić kryterium pozacenowe dotyczące samodzielności wykonania przedmiotu zamówienia, np.: samodzielne wykonanie zamówienia – 5 pkt, wykonanie z udziałem podwykonawcy – 0 pkt?
AZB151
Jak potraktować niepodpisany JEDZ?
PytanieProwadzimy przetarg powyżej progów unijnych. W ofercie wykonawca złożył JEDZ, ale niepodpisany. Czy należy wezwać go do złożenia dokumentu na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp? Jeśli go nie przedstawi, trzeba dać mu drugą szansę z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp? Czy JEDZ powinien być aktualny na dzień składania ofert?
Czy podmiot trzeci składając własną ofertę narusza uczciwą konkurencję udostępniając wiedzę wykonawcy?
PytanieW przetargu nieograniczonym na roboty budowlane z procedurą odwróconą (art. 24aa ustawy Pzp), wpłynęły oferty. Najwyżej oceniony w rankingu wykonawca spełnia warunek wiedzy i doświadczenia, polegając na zasobach podmiotu trzeciego. Podmiot ten wystawił mu zobowiązanie a oferta jest poprawna i zgodna z siwz. Niestety podmiot trzeci także wystartował w tym przetargu i jest w rankingu ofert na drugim miejscu – jako niezależny wykonawca. Pomiędzy nim a wykonawcą nie ma powiązań kapitałowych i osobowych. Uważamy, że brak tu podstaw do wykluczenia z postępowania i według nas nie jest to zmowa cenowa. Jak wobec tego obronić się przed odwołaniem, które być może złożą inni uczestnicy przetargu?
Co zrobić, jeśli oferta złożona po terminie jest nieskuteczna?
Wykonawca złożył w postępowaniu jedną ofertę przed upływem terminu składania ofert a drugą po tej dacie. Czy przyjąć, że uzyskaliśmy dwie oferty, mimo, że tę złożoną po terminie musimy odesłać?
AZB150
Dlaczego warto dokładnie sprawdzić sposób opisu oceny kryteriów, aby zapobiec wadzie postępowania?
PytanieW postępowaniu na wyłapywanie i hotelowanie zwierząt zamawiający jako kryterium oceny ofert podał cenę – 60% i odsetek adopcji (określony na podstawie średniej liczby zwierząt oddanych do adopcji w ciągu roku do średniej liczby zwierząt w schronisku na koniec roku, średnia z trzech ostatnich lat poprzedzających bieżący rok) – 40%.Wskaźnik ten – tak jak i cenę – wykonawca był zobowiązany wpisać w druk oferty. Zamawiający zgodnie z siwz miał dokonać oceny tego kryterium na podstawie raportów z wizji powiatowego lekarza weterynarii. W trakcie oceny na podstawie działań matematycznych zamawiający stwierdził błąd w obliczeniu wskaźnika w złożonych ofertach. Co zrobić w takim przypadku? Czy wezwać do wyjaśnień na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp a następnie poprawić w ofercie omyłkę zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp? Czy nie będzie to prowadziło do zmiany treści oferty?
Czy zamawiający może unieważnić postępowanie, jeśli termin wykonania umowy jest niemożliwy?
Pytanie Zamawiający w ogłoszeniu oraz siwz określił termin realizacji zamówienia od 1 czerwca 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. Ze względu na przedłużająca się procedurę nie jest możliwe zawarcie umowy do 1 czerwca 2017 r. Zamawiający chce unieważnić postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 w zw. 94 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp (z uwagi na art. 146 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp)? Czy słusznie?
Czy zamawiający może stosować ustawę Pzp do zamówień, które jej nie podlegają?
Pytanie Właśnie podpisujemy umowę na wykonanie badań naukowych. W ramach realizacji tego kontraktu będziemy musieli zlecić usługi i zrealizować wiele dostaw. Przy udzielaniu zamówień chcę skorzystać ze zwolnień ze stosowania ustawy Pzp na podstawie jej art. 4d ust. 1 pkt 1. Czy mogę wybrać niektóre dostawy i usługi i do ich realizacji zastosować wyłączenie, a na pozostałe zorganizować przetarg?
AZB148
Dowiedz się czy obecnie wadium może być wpłacone w kasie banku na rachunek zamawiającego
Użyte w art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp sformułowanie „wadium wniesione w sposób nieprawidłowy” odnosi się do wszelkich odstępstw od koniecznej treści np. dokumentów gwarancji wadialnych - ubezpieczeniowych i bankowych, niezachowania formy przelewu bankowego, ale w kwotach mogących świadczyć o unikaniu nakazanej przepisami odrębnymi formy rozliczeń. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 lutego 2017 r., sygn. akt KIO 217/17
AZB147
Ścieżka udzielania zamówień na usługi społeczne
Usługi społeczne to szeroka grupa zamówień, którym poświęcono odrębny rozdział w znowelizowanej ustawie Pzp. Pomimo upływu ponad 6-miesięcznego okresu obowiązywania nowych regulacji nadal budzą one wiele wątpliwości. Różne podmioty zamawiające próbują zróżnicowanego podejścia do tej niełatwej wbrew pozorom materii. Niniejsze opracowanie ma na celu usystematyzowanie ścieżki udzielania zamówień na te specyficzne usługi.
AZB146
Aktualność dokumentów składanych w celu wykazania braku podstaw wykluczenia – poznaj zasady jak prawidłowo je oceniać
Przedkładane przez „zwycięskiego” wykonawcę oświadczenia lub dokumenty mają być dokumentami aktualnymi na dzień złożenia, co nie oznacza, że nie mogą to być dokumenty wystawione po dacie składania ofert. Wręcz przeciwnie, wykonawca może posługiwać się dokumentami, odzwierciedlającymi stan po terminie składania ofert, z tym zastrzeżeniem, że dokument ma pozostawać aktualny w zakresie określonej sytuacji danego wykonawcy. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 19 grudnia 2016 r., sygn. akt KIO 2249/16
AZB 145
Czy zamawiający weryfikuje wykonawcę pod względem jego przynależności do tej samej grupy kapitałowej z innym wykonawcą?
Pytanie:Mam pytanie dotyczące oświadczenia o przynależności lub braku przynależności do grupy kapitałowej. Zastosowałam procedurę odwróconą do zamówienia publicznego w progach unijnych. Czy w przypadku braku złożenia takiego oświadczenia w terminie 3 dninależy wezwać oferenta do uzupełniania czy w procedurze odwróconej nie ma takiej potrzeby? Nadmieniam, iż zamawiający wymagał wniesienia wadium.Odpowiedź:Zamawiający powinien dokonać co do zasady weryfikacji wykonawcy pod względem przynależności do tej samej grupy kapitałowej z innym wykonawcą lub wykonawcami ubiegającymi się o to samo zamówienie (jego część). Jest to bowiem jedna z obligatoryjnych przesłanek oceny podmiotowej wykonawców w postępowaniu tj. odnosząca się do braku podstaw do wykluczenia z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 23 ustawy Pzp.
Czy zakup nowych pojazdów wraz z ich ubezpieczeniem należy szacować łącznie?
Pytanie:Planuję ogłosić przetarg na dostawę pojazdów wraz z ich ubezpieczeniem (w dwóch częściach osobno zakup samochodów, osobno ich ubezpieczenie). Obecną naszą flotę pojazdów ubezpieczam u naszego brokera na podstawie zapytania ofertowego do 30.000 euro. Czy zakup nowych pojazdów wraz z ich ubezpieczeniem należy szacować łącznie z usługą ubezpieczenia pozostałej floty pojazdów? Czy są to odrębne zamówienia?Odpowiedź:Opierając się na wciąż aktualnej interpretacji Prezesa UZP, dostępnej na stornie internetowej Urzędu, w zakresie ustalenia, kiedy mamy do czynienia z jednym a kiedy z odrębnymi zamówieniami, uznać należy, że przedstawione w pytaniu zamówienia można potraktować odrębnie.
Czy w przetargu na zakup samochodów zamawiający musi uwzględnić emisje dwutlenku węgla, tlenków azotu, cząstek stałych oraz węglowodorów?
Pytanie:Przygotowuję przetarg nieograniczony na dostawę samochodów. Proszę o informację, czy zgodnie z rozporządzeniem z 10 maja 2011 r. w sprawie innych niż cena obowiązkowych kryteriów oceny ofert (...) mogę w SIWZ powołać się tylko na normę emisji spalin EURO 6 czy muszę szczegółowo opisać emisję zanieczyszczeń: tlenków azotu, cząstek stałych i węglowodorów w g/km? Czy mogę część czynników opisanych w paragrafie 3 tj. zużycie energii, emisja dwutlenku węgla, emisja zanieczyszczeń opisać w OPZ, a część wskazać jako kryteria oceny ofert np. jako kryterium oceny ofert przyjąć zużycie energii a resztę opisać w OPZ?Odpowiedź:W prowadzonym postępowaniu na zakup pojazdów samochodowych objętych rozporządzeniem w sprawie innych niż cena obowiązkowych kryteriów oceny ofert (...) zamawiającemu pozostawiona została „swoboda” co do sposobu uwzględnienia czynników środowiskowych określonych w przywołanym rozporządzeniu. Bez względu jednak na sposób realizacji przepisów rozporządzenia zamawiający ma obowiązek uwzględnić wszystkie czynniki wymienione w rozporządzeniu tj. zużycie energii, emisje: dwutlenku węgla (CO2), tlenków azotu, cząstek stałych oraz węglowodorów.