Numer 279, styczeń 2025 r.

Monopolista na rynku i tryb z wolnej ręki – ocena przesłanki w świetle orzeczeń

Jedną z okoliczności, w których dopuszcza się użycie trybu z wolnej ręki, jest sytuacja, gdy na rynku działa tylko jeden podmiot zdolny zrealizować zamówienie. Wbrew pozorom ocena tej przesłanki nie jest łatwa i oczyw ista, a zamawiający dość często spotykają się z zarzutami organów kontrolnych, że nadużyli jej, by ominąć zastosowanie procedury konkurencyjnej. Jak zatem bez żadnych wątpliwości stwierdzić, że w danej sytuacji dopuszcza się skorzystanie z trybu z wolnej ręki na tej podstawie? Sprawdź w omówieniu.

Kwota na sfinansowanie zamówienia w praktyce procedury na umowę ramową

Pytanie: Zamawiający prowadzi postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na zawarcie umowy ramowej na okres 3 lat, maksymalnie z trzema wykonawcami. Przedmiotem umowy mają być usługi serwisowe. Zamawiający będzie udzielał zamówień na podstawie art. 314 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Opublikowana na stronie WWW postępowania o zawarcie umowy ramowej kwota, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, odpowiada wartości szacunkowej powiększonej o VAT. Jednakże w budżecie zamawiający nie posiada środków w takiej wysokości, z uwagi na fakt, że finansowanie tego typu usług odbywa się ze środków bieżących ustalanych na dany rok budżetowy. Wydano natomiast decyzję dysponenta środków o zgodzie na zaciągnięcie zobowiązania do wartości szacunkowej całego zamówienia powiększonej o VAT. Wzór umowy ramowej zawiera postanowienia mówiące o tym, że zamawiający może udzielić zamówień wykonawczych do określonej kwoty, która będzie uzupełniona w rozbiciu na konkretne lata trwania umowy ramowej i zostanie przeniesiona z formularzy cenowych złożonych przez wykonawców w postępowaniu o zawarcie umowy ramowej.Do zamawiającego wpłynęły dwie oferty, z czego cena maksymalna jednej z nich mieści się w kwocie, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, a druga przekracza tę wartość. Czy w związku z tym zamawiający powinien podjąć decyzję o zwiększeniu kwoty, tak aby zawrzeć umowę ramową z dwoma wykonawcami (np. poprzez wydanie decyzji dysponenta środków o zwiększeniu tej kwoty do wartości oferty przewyższającej)? Czy jeśli zamawiający nie zwiększy kwoty, postępowanie podlega unieważnieniu? Czy w przypadku postępowania o zawarcie umowy ramowej przepisy odnoszące się do kwoty na sfinansowanie nie znajdują zastosowania?

Jak właściwie uzasadnić brak podziału zamówienia na części?

Pytanie: Zamawiający otrzymał dofinansowanie do trzech umów na odbudowę trzech stawów z tej samej instytucji i tego samego programu w tym samym czasie oraz opracowanie trzech dokumentacji projektowych. Czy zgodnie z ustawą Pzp zamawiający może udzielić zamówienia bez podziału na trzy części? Przy większym zamówieniu uzyska niższe ceny od wykonawców oraz zyska pewność wyboru wykonawcy na całość zadania (istnieje obawa wybrania wykonawcy tylko na dwie części). Czy aby nie narazić się na zarzut podczas kontroli procedury, należy ogłosić trzy postępowania odrębne – gdyż były złożone trzy wnioski o dofinansowanie, bo tak wymagał program, ogłosić jedno postępowanie bez podziału na części, czy jedno postępowanie z podziałem na trzy części?

Czy podział zamówienia na części będzie zawsze dopuszczalny?

Pytanie:  Zamawiający musi ogłosić przetarg w procedurze unijnej na zakup pojazdów do zbiórki odpadów. Czy można w jednym zamówieniu w ramach podziału na części uwzględnić dostawę w formie leasingu operacyjnego oraz dostawę bez leasingu, czyli zakup gotówkowy? Na przykład chodzi o takie zamówienie: „Dostawa pojazdów specjalistycznych i wyposażenia z podziałem na części: dostawa w formie leasingu operacyjnego dwóch pojazdów specjalistycznych do zbiórki odpadów komunalnych, dostawa w formie leasingu operacyjnego pojazdu specjalistycznego (hakowiec),dostawa używanego pojazdu specjalistycznego do zbiórki odpadów komunalnych dostawa worków do zbierania odpadów selektywnie zbieranych”.Czy powyższa forma będzie poprawna?

Czy gmina udziela zamówienia sektorowego, jeśli to jej jednostka organizacyjna prowadzi tego rodzaju działalność?

Pytanie: Gmina jest beneficjentem środków w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład. Dofinansowanie dotyczy budowy sieci wodociągowej oraz stacji uzdatniania wody. Działalnością w zakresie gospodarki wodnej na terenie gminy zajmuje się Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (działające jako spółka z o.o.), które będzie realizować zadanie objęte ww. dofinansowaniem. Gmina będzie przeprowadzać postępowanie przetargowe w powyższym zakresie. Czy w tej sytuacji zamówienie prowadzone przez gminę jest zamówieniem sektorowym podlegającym przepisom Działu V ustawy Pzp?

6 pytań o plan postępowań 2025

Dla każdego zamawiającego I kwartał każdego roku to gorący okres – przepisy wymagają bowiem zaplanowania zakupów na cały rok i poinformowania o swoich zamierzeniach zakupowych w planie postępowań o udzielenie zamówień. W praktyce pojawia się przy tym sporo wątpliwości, bo jak wiadomo, żaden przepis nie reguluje wszystkich możliwych stanów faktycznych. Jak sporządzać plan, gdy udzielamy wspólnych zamówień? Jak formalnie zaplanować zamówienia częściowe udzielane w różnych latach? Ile czasu przechowywać plan zamówień w archiwum? W artykule publikujemy część najtrudniejszych pytań w temacie planu wraz z praktycznymi wyjaśnieniami naszych ekspertów.